خصوصی رپورٹ: سعادت خان محمد حسنی
پاکستان ودوک آ آبادی ءِ مون آ تخسا غذائی گرج آتا بابت مون تروک اسہ اہم ءُ ویل اس کنوئی آ تیل انا خواست اٹ پدریسہ ودکی ءِ ہرادے پورو کننگ کن اودے ہر سال ارب آ روپئی نا کنوئی ءُ تیل درآمد کروئی تمک، ملک اٹ تینا گرج انا کنوئی ءُ تیل بیرہ 32 درسد ودی مننگ ءِ وخت اس کہ 68درسد درآمد کننگک، کنوئی آ تیل انا درآمد آ سیبو ءِ چٹفنگ و ملک اٹ پیدوار ءِ ودفنگ کن زیتون تون اوار ایلو تیل و اجناس آتا دسنگ اٹ ودکی نا سخت گرج مریک، مچ آ دنیا ٹی زیتون نا دسنگوک آ ڈغار سالانہ یک و نیم درسد نا کچ آن ودنگ ءِ۔ اقوام متحدہ نا جہانی ادارہ کن و خور و کشت وکشار نا رداٹ سال 2018ء ٹی جہانی کہول آ زیتون نا دسنگوک آڈغار اسہ کروڑ پنچ لکھ سینزدہ ہزار مسہ سد ءُ بیست ہیکڑ ئس ہرا سال2000نا مقابلہ ٹی 26 درسد زیات ءِ۔ حوال نا رداٹ سال 2000 نا مقابلہ ٹی 2018ء ٹی زیتون نا پیدوار اٹی 35 درسد نا نمان ودکی ریکارڈ کننگانے۔ یات سلے کہ مچ آ دنیا ٹی زیتون نا دسنگ، میوہ نا پیدوار و اوڑآن دوئی مروک آ تیل انا بابت سپین کل آن مونی ءِ۔
کشاری چاہندار آتا رداٹ زیتون نا سرسہب دسنگ کن ہندن ءُ مُد و موسم اسے نا گرج مریک ہراڑے باسنی تیٹی موسم خشک و یخ اٹ درجہ حرارت منہ وخت اکن 7 ڈگری آن کم مرے و پِر کم مرے، زیتون نا درخت سدابہار ءِ و ہمو علاقہ ہرافتا درجہ حرارت 20 آن 25 ڈگری سینٹی گریڈ مرے ہموڑے اونا زیات پیدوار دوئی مریک، زیتون نا نیال باسن آ ریک آتیان ہلیس برف پوش مش انا ٹل آتسکان دسنگ مریک۔ زیتون نادرخت آ میوہ 3آن 4 سال آن پد بننگ بناکیک وخت اس کہ واپاری کچ آ پیدوار شش میکو سال ملنگ بناکیک، دانا گچین وڑتا اوسط پیدوار 50 آن 60 من فی ایکڑ اسکان ریکارڈ کننگانے۔ غٹ آن اہم ہیت دادے کہ زیتون نا دسنگ ایلو فصل آتا دسنگ ءِ ہم زہمی کپک۔
وزیراعظم عمران خان نا پاننگ ءِ کہ ساڑی حکومت زیتون نا انقلاب اس اتسا بننگ ءِ، بیرہ زیتون نا دسنگ آ چکار کے تو نئے بیرہ درآمد آ مروک آ ارب آ روپئی تے بچفنگ مریک بلکن نن تینا گرج آن زیات زیتون ءِ برآمد کرسا ارب آ ڈالر کٹیا ہم کننگ کینہ۔ دا بابت ساڑی آ دود آتیان تران کرسا وزیراعظم عمران خان نا پاننگ ئس کہ ننے مشکل دادے کہ نن کنوئی ءُ تیل درآمد کینہ، نن داوخت آ 3 ارب ڈالر نا کنوئی ءُ تیل درآمد کننگ اُن ہنداسوب ءِ کہ ننا ملک اٹ سِی کبین مریک، اوپارے کہ نن زیتون نا دسنگ آ پبی چکار کین۔ دریائے سندھ انا دیکی علاقہ غاتیٹی پِرکم مریک، فصل آک خریپسہ، ہنداخاطرآن دا زیتون نا دسنگ کن بھاز فاہدہ ئی ءُ جاگہ اسے۔ داکان بیدس بلین ٹری ڈٹ اٹی ہم زیتون نا دسنگ آ پبی چکار کینہ۔
داوخت آ ملک انا چندی علاقہ غاتیٹی 27 ہزار ایکڑ ڈغارآ زیتون دسنگانے ولے زیتون نا دسوک آ ڈغار ءِ 70 ہزار ایکڑ آن ودفنگک، تدوک آسال کشارگر آتے زیتون نا شجرکاری کن 5 لکھ 50 ہزار نیال تننگاسس، 2022-23اسکان پین 50 ہزار ایکڑ ڈغارآ زیتون نا نیال دسنگک و اینخو شجرکاری مہم اٹی زیتون نا 23 لکھ پوسکن ءُ نیال خلنگک۔ کشاری چاہندارآک ملک انا چندی علاقہ غاتا پیدواری ءِ کرینو ہراڑے زیتون کاروباری بنداو تیا دسنگ مریک۔ اوفتا پاننگ ءِ کہ زیتون نا شجر کاری ءِ مون آ دننگ کن پبلک پرائیویٹ شریداری نا رداٹ ملک انا چندی بشخ آتیٹی زیتون نا نیال آتا دہ نرسری ہم جوڑ کننگانے و موسم خزاں نا ساڑی آ شجرکاری مہم اٹی دا نرسری تیان اسہ ملین نیال ہلنگک ہرا فیڈرل سیڈ رجسٹریشن اینڈ سرٹیفکیشن اتھارٹی آن باقاعدہ منظورمروک مریرہ، ملک اٹ زیتون نا پیدوار پدریسہ ودکی نا رجحان ءِ و اومیت ءِ کہ برجاسیزن اٹ قومی پیدوار 11 ہزار ٹن آن گدرینگک ہراڑآن زیتون نا تیل انا پیدوار ہم ودک۔
اگہ پاکستان نا چندی علاقہ غاتا موسمی حالیت و وڑتے ہُننگے تو دریائے سندھ انا دامون ایمون نا علاقہ، خیبرپختونخواہ و اسلام آباد زیتون نا دسنگ کن جوان ءُ وخت اس کہ ڈیہہ پوٹھوار ءِ زیتون نا دسنگ کن بھاز جوان ءُ علاقہ اس تکنگک۔
اینخو سال خطہ پوٹھوار زیتون نا دسنگ نا است بڈی کن کشارگرآتے زیتون نا 12 لکھ 10 ہزار نیال مفت تننگانے و اوفتے زیتون نا تیل کشید کننگ نا آسراتی ءِ ہم تننگاوخت اس کہ ڈیہہ پوٹھوار اٹ زیتون و ایلو ہائی ویلیو کراپس نا دسنگ ءِ پین سرسہب کننگ کن مربوط حکمت عملی اٹ کاریم کننگ نا گرج آ ہم زورشاغنگانے۔ سیکرٹری کشت وکشار پنجاب اسد رحمان گیلانی نا پاننگ ءِ کہ ملکی کنوئی آ تیل انا گرج آتے پورو کننگ کن زیتون نا باغبان تے پین آسراتی نا فراوانی ءِ ہم پک کننگک تانکہ او ملکی کنوئی آ تیل انا پیدوار ءِ ودفنگ اٹ زیات آن زیات بشخ ہلیر۔ اسہ دیوان اسے ٹی اوپارے کہ کشاری سائنسدان تے زیتون و ایلو ہائی ویلیو فصل آتا پوسکن آ وڑتے درستی راستی کرفنگ کن پٹ وپولی عمل ءِ پین ترند کروئی مریک۔ اوپارے کہ ڈیہہ پوٹھوار چندی میوہ غاتا دسنگ کن بھاز جوان ءِ و دا بابت کشارگرآتا پین تکنیکی راہشونی وخت انا اہم ءُ گرج اسے۔
پاکستان زرعی تحقیقی کونسل (پی اے آر سی) ملک انا چندی علاقہ غاتیٹی زیتون نا پیدوار ءِ ودفنگ و کم خڑچ آ مبنی کشارگری نا مون آ دننگ آ چکار کرینے و دا چرجوئی ٹی متنوع ڈٹ آ کاریم برجاءِ۔ دا رداٹ پاکستان زرعی تحقیقی کونسل (پی اے آر سی) نا نیشنل پروجیکٹ ڈائریکٹر زیتون ڈاکٹر محمد طارق نا پاننگ ءِ کہ اللہ تعالیٰ ننا ملک ءِ بے پناہ نعمت تسنے و ملک اٹ ہندن ءُ ڈغار ارے ہراڑے زیتون دسنگ مریک۔ داکان بیدس جنگلی زیتون نا پیوندکاری ءِ کرسا ہم پیدوار دوئی کننگ کینہ۔ دا بنجائی حکومت نا اسہ پامدار ءُ فیصلہ اسے کہ ملک اٹ زیتون نا دسنگ ءِ بھلو کچ اسے آ مون آ دننگے، داڑآن نئے بیرہ نہادی زرمبادلہ نا بچت مریک بلکن خلقی زرگزران ءِ گچین کننگ مریک، زیتون نا دسنگ آن مخلوق ءِ بھاز وارخواہی رسینگک و خاص وڑاٹ ورناو زالبول آتے زیتون نا ویلیو ایڈیشن نا عمل اٹ اوار کرسا اوفتیکن روزگار نا وارخواہی تے ہم ودفنگ مریک۔
ملک اٹ زیتون نا دسنگ ءِ مون آ دننگ کن حکومت نا کہول آ کوشست و گام گیج آتون اوار اوار نجی بشخ ہم تینا فعال کڑد ءِ ادا کننگ ءِ۔ دارداٹ النور زرعی فارمز کلرکہار، چکوال نا جنرل منیجر محمد عزیر ملک ڈیہہ پوٹھوار اٹ زیتون نا دسنگ نا بارواٹ پارے کہ ننا فارم 200 ایکڑ آ تالان ءِ و داٹی 40 آن 50 ایکڑ رقبہ غا زیتون دسنگانے، ڈیہہ پوٹھوہار اٹ حکومت نا کمک اٹ دا فارم ءِ نن مون آ دننگ اُن، داڑے زیتون نا پلانٹ آتا جم کچ کم و ود ہفت ہزار نا ءِ و دافتے ٹی اسہ سال آن ہلیس پنچ سال اسکان نا نیال اوار ءِ۔ ”اے پی پی“ تون گپ وتران کرسا اوپارے کہ چارمیکو و پنچ میکو سال انا زیتون نا نیال آتیان پیدوار بناکرینے۔ اوپارے کہ وزیراعظم زیتون نا دسنگ ءِ بھاز زیات اولیت تننگ ءِ، پاکستان اٹ زیتون نا دسنگ نا ڈٹ بھاز ستاکڑزک، داڑآن ملک انا بھلو زرمبادلہ سے نا بچت کننگ مریک انتئے کہ نن ملک انا تہٹی زیتون دسسا کنوئی آ تیل انا پیدوار ءِ ودفنگ کینہ۔ اوپارے کہ ڈیہہ پوٹھوہار آن بیدس خیبرپختونخوا، بلوچستان و پنجاب نا چندی علاقہ غاتیٹی زیتون نا دسنگ ءِ بایدے مون آ دننگے، زیتون نا دسنگ کن بھاز زیات آبادانگا ڈغار نا ہم گرج مفک و ہرڈغار آ ہم زیتون دسنگ مریک۔ اوپارے کہ ایلو فصل آتا نسبت زیتون آن بھلو وخت اسسکان پیدوار دوئی کننگ مریک، اگہ اوفتا جوان خیال ءِ تخنگے تو سد سال آن بڑزاسکان اوفتیان پیدوار ہلنگ مریک۔ اوپارے کہ زرکارآک زیتون نا دسنگ آ چکار کیر۔ داڑآن نئے بیرہ او تینا کاروبار ءِ مون آ دننگ کیرہ بلکن ملک ءِ ہم داڑآن فائدہ مریک۔
پنجاب اٹی ڈیہہ پوٹھوہار تون اوار ایلو علاقہ غاتیٹی صوبہ خیبرپختونخوا و بلوچستان اٹی زیتون نا بھلو ڈغاراسے آ دسنگ کن گام گیج کننگ انگ ءِ وخت اس کہ سندھ و گلگت بلتستان اٹی ہم زیتون نا پیدوار نا بھاز گنجائشت ارے۔ زیتون نا دسنگ اٹ ودکی تون اوار اوار چندی علاقہ غاتیٹی پراسیسنگ پلانٹ آتا جوڑ کننگ آ ہم چکار کننگ انگ ءِ و پنجاب و بلوچستان نا حکومت آک مہالو آن چندی علاقہ غاتیٹی مسہ پلانٹ قائم کرینو وخت اس کہ نجی بشخ ہم دابابت زرکاری ٹی است خواہی نا درشانی ءِ کننگ ءِ داکان بیدس حکومت ہم دانا پبی است بڈی ءِ کننگ ءِ تانکہ زیتون نا پیدوار و اونا کشید نا عمل ءِ پوسکن آ بنداو تیا مون آ دننگ مرے۔ کشاری و اقتصادی چاہندار آک اومیت کیرہ کہ پاکستان اٹ زیتون نا دسنگ اٹ ودکی نا رجحان و خاص گام گیج آتا سوب آن آخبت اٹ ہندی خواست پورو مننگ آن بیدس ودکی پیدوار نا کمک اٹ نہادی زرمبادلہ ءِ نئے بیرہ بچفنگ بلکن کٹیا ہم کننگ مریک۔
