مٹ و بدل، سعادت خان محمد حسنی
پاکستان ءِ چاگڑد نا منظرنامہ غا چاگڑدی کچٹی، دیرانا کاختی، موسمیاتی بدلی، جہانی ترند باسنی کون آ ویل آک مون تروک ءُ۔ تازہ انگا جہانی چاگڑدی کارکڑد انڈیکس(ای پی آئی) نا رداٹ پاکستان ہمو ملک آتا لڑاٹی اوار ءِ ہراخراب ایئر کوالٹی آب آن دوچار ءُ۔ دا چاگڑدی ویل آتا بھلا سوب آن کاربن نا خارج، ودوک آ آبادی و جنگل آتا گُڈنگ ءِ۔ جہانی چاگڑدی ادارہ غاتا پٹ و پول انا رداٹ ہر ملک انا خشک رقبہ نا 25 درسد جنگل آتیا تالان مننگ بھاز جوان و انسانی زند اکن بے کچ المی تصور کننگک۔ 2017ء نا ورلڈ بینک انا شونداری حساب وکتاب نا رداٹ پاکستان اٹ جنگل آک 1.9 درسد رہینگانو۔ جنگل آتا داخہ اہمیت مننگ آن پد ہم اسہ کشاری ملک اس مننگ آن پد ہم پاکستان اٹ درخت و جنگل آتا داخہ در کمتی ننکن تعجب نا سوب ءِ و ارمان نا ہیت اسے کہ دا کچ دے پہ دے پین کم مرسا کننگ ءِ۔ وزیراعظم عمران خان ملک ءِ مون تروک چاگڑدی چیلنج آتا ادراک تخسا چندی وارخواہی تیا دا ہیت ءِ تالان کرینے کہ ننے چاگڑدی کچٹی تون اوار کیہی ویل آک مون تروک ءُ، ملک انا آخبت کن ننے مُریس مدی ڈٹ بندی کروئی مریک۔
وزیراعظم عمران خان لاہور اٹ جیلانی پارک اٹ اربن فاریسٹ ڈٹ انا ساڑی آ بنائی دود آن تران کرسا پارے کہ ننا داڑے چھانگا مانگا، کندیاں، چیچہ وطنی دیپالپور کون آ جنگل آک چٹانو اسٹ اس ہم دا سجفتو داجنگل آتا چٹفنگ نا پداخہ درخراب مریک، تدوک آ 12 سال اٹی لاہورنا 70 درسد درخت آک چٹانو۔ اوپیدوار کرے کہ بروک آ چین ءِ ساف چاگڑد نا فراوانی ءِ پک کروئی مریک۔ 50 جتا جاگہ غاتیا میاواکی جنگل خلنگک۔ ہرافتا چنکو وخت اسے ٹی جوان ءُ اثراس مرتب مریک۔ پارکس اینڈ ہارٹیکلچراتھارٹی نا ڈائریکٹر جنرل جواد احمد قریشی پارے کہ وزیراعظم و وزیراعلیٰ پنجاب نا وژن نا رداٹ پی ایچ اے لاہور اٹ میاواکی اربن فاریسٹ خلنگ نا چرجوئی منہ تُو مست بناکرے، دا جنگل آتے خاص وڑاٹ خلنگک ہرافتے ٹی امرود، انار، جامن کون آ میوہ ئی درخت وموتیا،مروانا پھل آتا نیال خلنگک و داڑآن اسہ دلکش فضا اس ودی مریک ہراٹی شاد انا ہیڷ و پِرک آک پدی بریرہ۔
وزیراعظم نا وژن نا رداٹ ساڑی آحکومت نا عزم ءِ کہ چاگڑدی کچٹی نا مون ءِ توننگ کن غٹ وسیلہ غاتے کاریم اٹ اتنگے و درخت خلسا جنگل آتا رقبہ ٹی ودکی کننگے، دا چرجوئی ٹی حکومت بلین ٹری ڈٹ انا بناءِ کرینے، شجرکاری مہم آن بیدس پوسکن ءُ جنگل خلنگ نا ڈٹ انا بناءِ کننگانے۔ چندی وڑنا دا گام گیج آتیان یقینا چاگڑدی کچٹی ٹی کمتی بریک وخت اس کہ دا وژن نا پوروی کن نیال آتا نرسری ہم خاص اہمیت نا درجہ تخک انتئے کہ سرسوز پاکستان نا تغءِ پورو کننگ کن درخت آتا ضرورت مریک و دادرخت زیات تر دا نرسری تیٹی ہی ودی کننگک۔ شجرکاری مہم اٹ خاص وڑاٹ بھلوکچ اسے ٹی نیال آتا گرج مریک و نرسری تیان بیدس بھلو کچ اسے آ نیال آتا پیدوار ممکن مننگ کپک۔
نرسریک اڑزآن و آب اٹ میوہ ئی ، بیرفوک،پھولدار نیال آتا دوئی کننگ نا اہم ءُ ذریعہ سے ءُ، دا رواج ہلپروک کشت وکشار ءِ ہم مون آ دننگ ءُ، ہراکٹیائی ءُ کاروبار اسے۔ پھل و ایلو بیرفوک نیال آتا صنعت بنداوی وڑاٹ بھلا شار تیٹی ءِ ہرافتے ٹی کراچی، حیدر آباد، لاہور، راولپنڈی، اسلام آباد، ملتان، فیصل آباد، کوئٹہ، لاہور نا خڑک پتوکی(ضلع قصور)، ضلع سرگودھا ٹی ساہیوال و حیدر آباد اٹی دامون ایمون نا ہند آک اوار ءُ، ولے پنجاب نا شار پتوکی ایشین برصغیر اٹ نرسری فارم تا ہند ءِ ہراڑے کم و ود 8508چنکو کچ اسے آ و بھلو کچ اسے آ نرسری فارم ساڑی ءِ۔ پتوکی ضلع قصور نا اسہ شار اسے ہرا ‘‘پھل آتا شار’’ نا پن اٹ چاہنگک۔ لاہور۔ قصور و پتوکی نا کیہی خلق خاص وڑاٹ گلاب دسرہ و داڑے غٹ آن زیات نرسری ارے و پھل دسنگ 40 آن 70 درسد ہندی خاہوت آتا کٹیا کننگ نا بنداوی ذریعہ ءِ ۔
لاہور ملتان روڈ آ نرسریک 5 کلومیٹر بیلٹ آ تالان ءُ۔ دا نرسری تا کچ کم و ود 186 ءِ۔ دانرسری تیٹی، نیال آتے کشاری چاگڑدی حالیت آتیٹی شاغوک آ تیرمہ نا نیال آتیان ہلیس سیڷ و ہروڑنا موسم و نسل انا نیال تیار کننگک۔ پتوکی ٹی داسہ دافتا دنگ ودانے و نیال آتے ایلو شار آتون ایلو ملک دُن کہ دبئی و سعودی عرب پین پین اٹ ہم برآمد کننگک، داکان بیدس بڑزکو آب انا نیال چین، ملائیشیا، ہالینڈ، امریکہ و گڑاس یورپی ملک آتیان درآمد ہم کننگک۔ دا درملکی پلانٹ آتا ہم بھلو خواست اسے۔ پتوکی مِش اٹ ہم اسہ خاص ءُ جزسینڈی لوم اسے ہرا نیال خلنگ کن بھاز جوان ءِ۔ داڑے داہیت ذکر انا قابل ءِ کہ نرسری تیٹی دسوک آ پھل، روایتی و بیرفوک نیال نئے بیرہ زیبا لگرہ بلکن چاگڑد ءِ ہم زیبا جوڑ کیرہ، کیہی نیال آتا ادویاتی اہمیت اس ہم مریک، ہارٹیکلچر تھراپی نا سوب چندی ملک آتیٹی دارو درمان کننگک، دافتیان کبین مصںوعات تیار کننگک، آرائشی ڈغار و کٹ فلاورز نا کاروبار کشار گر آتا کٹیاٹی ودکی کیک، دافتا بیج و پھل دوئی کرسا زرمبادلہ کٹیا کننگ مریک۔
نیال و باغبانی تون است خواہی تخوک آ ہندی صارف آک پاریر کہ شاری و خلقی علاقہ غاتیٹی بیرفوک نیال، پھولدار و میوہ ئی نیال آتا بھاز خواست ءِ ولے ہندی وڑاٹ زیات تر نجی نرسری ساڑی ءِ ہرا نیال آتے کبین نہاد آ بہاکیرہ ہنداخاطرآن مخلوق اٹ شجرکاری نا رجحان زیات اف۔ سرکاری کہول آ مخلوق کن زیبائی کن نیال آتا گرج و بیرفوک نیال آتا نرسری خلنگ آ سجفنگتو، ہرانا سوب آن نجی نرسری تا مالک آک داوڑ نا نیال آتا خواست اٹ ودکی ناسوب آن نیال آتا بہاکننگ آ بھاز زیات فائدہ کننگ ءُ۔ اسہ گراک اس عبدالمعز پارے کہ نیال و پھل آتیان نئے بیرہ اُراتا زیبائی ٹی ودکی مریک بلکن دا چاگڑد آہم جوان ءُ اثراس شاغک۔ حسن علی پارے کہ شجرکاری آن بروک آ چینک سکھیا مریرہ۔ سموگ آن ہم ننا جان چٹک، موسم نا ترندباسنی و کچٹی ٹی کمتی بریک۔ اسہ زالکارگراک اس پارے کہ نرسریک شار اٹی آکسیجن نا فیکٹری تکنگرہ و دا پِف آتیانبار کاریم کیرہ۔
نرسری نا کاروبار نا بارواٹ لاہور نا ایب وکیب اٹ واقع اسہ ہندی نرسری نا مالک توصیف چیمہ پارے کہ حکومت نا کنڈآن بلین ٹری ڈٹ انا بناءِ کننگ آن پد آن ہندی کہول آ جوڑ نرسری تیٹی نیال آتا بہاکننگ اٹ ودکی مسنے۔اوپارے کہ مخلوق نئے بیرہ تینا شوق انا سوب آن اُراتیٹی بلکن شجرکاری کن چندی پارک، روڈ سائیڈز و اُراتیٹی نیال خلنگ ءُ۔ نرسری ورکر مستقیم پارے کہ مخلوقءِ نیال ہلنگ نا بھاز بھلو رجحان اسے و دا دے پہ دے آ ودنگ ءِ۔
منظور احمد پارے کہ نرسری تیٹی نیال آتا بہاکننگ خاص وڑاٹ ہتم اٹ زیات مریک،روڈ و گلی محلہ غاتیٹی بایدے نیال خلنگے ہراڑآن چاگڑد جوان مریک۔ ہندی کشارگر سید افضل حسین پارے کہ پاکستان اٹ وخت اس ہم باغبانی ءِ کٹیائی صںعت اس سمجھنگتنے۔ اگہ دامون ایمون نظر شاغن و ہُرن کہ داچنکا کاروبار آن اخس ملک پیسہ کٹنگ ءُ تو، احساس مریک کہ دا کاروبار اخس کٹیائی ءِ۔ ہالینڈ نا زرگزران اٹ باغبانی نابرآمد اسہ اہم ءُ کڑد اس ادا کیک۔ دے ٹک بعید اتون اوار ایلو ملک آتیٹی نیال آتا برآمد اٹ ودکی مننگ ءِ۔
ولے پاکستان اٹ دادے انڈسٹری سمجھنگپک۔ اوپارے کہ پھل آتا دسنگ نا بشخ اٹ جدت اتنگ و پٹ وپول نا سخت گرج ءِ، پتوکی ہراپاکستان اٹ پھل آتا دسنگ نا غٹ آن بھلا ہند ءِ، ہموڑے پھل آتے رکھ تخنگ کن نئے تو پٹ وپولی مرکز اس ارے و نئے کولڈ اسٹوریج اس ارے۔ اوپارے کہ پھل آتا وئی بیرہ اِراگھنٹہ ءِ ہرانا سوب آن بھاز انگا پھل آک دننگ و اتنگ اٹ خراب مریرہ۔ دانسخان ءِ کولڈاسٹوریج آن توننگ مریک۔محکمہ جنگلات نا کمامدارآک پاریر کہ نرسری پروگرام نا رداٹ بیرفوک نیال آتا بہاکننگ آ برائے پن کٹیا وصول کننگک ہرانا مسخت لس مخلوق اٹ زیبائی کن نیال خلنگ نا رجحان ءِ مون آ دننگ ءِ۔
سجاوٹی پلانٹ نا نرسری چندی ضلع غاتا کہول آ کم آن کم خڑچ اتون جوڑ کننگانے۔ دُن تو پاکستان اٹ ساف ستھرا چاگڑد نا مون آ دننگ و کٹیا کروک کاروبار کن دا بشخ آ زیات زور شاغنگ تنے ولے ساڑی ہی ٹی پاکستان ہارٹیکلچر ڈویلپمنٹ اینڈ ایکسپورٹ کمپنی (پی ایچ ڈی ای سی دا چرجوئی ٹی گڑاس عملی گام گیج کرینے۔ دا ادارہ جہانی مارکیٹ اٹ پاکستان نا باغبانی نا مصںوعات آتے مون آ دننگ کن ٹہیفنگانے انتئے کہ دا بشخ اٹ ملکی برآمدآک حوصلہ افزا افس۔
داڑکن حکومتی و نجی کہول آ اواری اٹ چکارکروئی مریک، نیال خلوک آ مواد و گڑاتیا درآمدی ڈیوٹی ٹی کمتی، ایئرلائنز اٹ کارگوکن جوان ءُ جاگہ اس و جوان ءُ کرا، زیات آن زیات ماڈل نرسری تا جوڑ کننگ، ہیلکاری ہند آتا جوڑ کننگ، برآمد آتیکن اسٹوریج تون اوار انفراسٹرکچر نا آسراتی ءِ سوگو کننگ، پوسکن آ منڈی تا پٹنگ تون اوار چندی گام گیج ہرفوئی مریک ولدا گڑا کچٹی آن پاک سرسوز پاکستان نا مزل دوئی مننگ کیک۔
